หลุมพรางของความรัก

เมื่อไหร่ก็ตามที่เรามีความรู้สึกดี ๆ กับใครสักคน เมื่อแรกเริ่มเราอาจจะไม่ได้รู้สึกว่ามันลึกซึ้งแต่หากความสัมพันธ์นั้นกินระยะเวลายาวนาน แน่นอนว่าจากแค่รู้สึกดี ๆ ก็สามารถพัฒนาเป็นความชอบเป็นความรัก และความลุ่มหลง แต่เอาเข้าจริง ๆ ส่วนใหญ่แล้วองค์ประกอบมันก็จะมาพร้อม ๆ กันหมด บางทีไม่รู้ว่าลุ่มหลงก่อนแล้วรัก หรือทั้งรักทั้งลุ่มหลง เหมือนกับทฤษฎีสามเหลี่ยมความรัก ของ Robert J. Sternberg ที่บอกไว้ว่าความรักนั้นประกอบไปด้วย 3 องค์ประกอบได้แก่ ความผูกพัน (Intimacy) หมายถึง ความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดสนิทสนม เป็นความรู้สึกที่เชื่อมถึงกันอย่างแนบแน่นลึกซึ้งมากขึ้นตามระยะเวลาของความสัมพันธ์ ความหลงใหล (Passion) เป็นความรู้สึกที่ถูกกระตุ้นจากภายในของร่างกาย ลุ่มหลงในรูป กลิ่น เสียง และเน้นไปในทางกายภาพข้อผูกมัดหรือพันธะสัญญา (Commitment/Decision) คือการมีพันธะทางใจหรือทางสังคมต่อกัน การใช้เวลาร่วมกันในระยะเวลาหนึ่ง หรือความรับผิดชอบร่วมกันต่อพันธะที่ตกลงต่อกัน
แต่ไม่ว่าทฤษฎีนี้หรือทฤษฎีใด ๆ ที่กล่าวถึงเรื่องราวเกี่ยวกับความรักความสัมพันธ์ ก็มักจะเต็มไปด้วยเหตุและผลตามหลักของทฤษฎี แต่ในสถานการณ์จริงที่คนเราต้องพบเจอนั้น “ความรัก” เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างไม่มีเหตุผลมากที่สุด บางคนดีกับเราและรักเราอย่างจริงใจ แต่เราอาจจะไม่ได้รักตอบ เมื่อค้นหาเหตุผลว่าทำไมเราไม่รักคน ๆ นั้น ก็อาจพบว่าหาไม่เจอและไม่สามารถอธิบายได้ว่าเพราะอะไร ได้เพียงคำตอบแบบกำปั้นทุบดินว่า “ก็เพราะไม่รัก” แต่ลองกลับสถานการณ์ให้เรารักคน ๆ หนึ่ง และทุ่มเททุกอย่างไปให้มากมาย ไม่ว่าทำผิดกี่ครั้งก็ให้อภัย ถามว่าทำไม เชื่อเลยว่าคำตอบที่ได้คือเพราะรัก ถามต่อไปอีกว่าเพราะอะไรถึงรัก อาจมีหลายคนที่ตอบคำถามนี้ไม่ได้ เพราะเราอาจไม่เคยมีเหตุผลที่จะรักใครสักคน “รักเพราะรัก” คำที่ฟังแล้วช่างโรแมนติกและ ชวนฝัน เคยได้ยินคนบอกว่าถ้าเราสามารถหาเหตุผลว่าทำไมจึงรักคนคนนี้ได้นั่นไม่ใช่รักแท้ เพราะการที่สมองมีกระบวนการค้นหาเหตุผลนั่นแปลว่าไม่ได้มาจากความรู้สึกภายในใจอย่างแท้จริง จริงหรือ?
นั่นคือ “ความรัก” หรือ “หลุมพราง” กันแน่ หากเรารักใครสักคนโดยไม่มีเหตุผลแน่ใจหรือว่าคือ
“ความรัก” ไม่ใช่ “ความโง่เขลาเบาปัญญา” หากรักโดยไมมีเหตุผลแล้วความรักนั้นดำเนินไปในทิศทางแห่งความดี รักแล้วไม่ทุกข์มาก อยู่ในครรลองคลองธรรมไม่ผิดศีลและไม่ผิดกฎหมาย รักแล้วชีวิตนั้นมีความสุขมากกว่าตอนที่ไม่ได้รัก แบบนั้นคือความรักที่ดีคู่ควรที่จะรักโดยไม่ต้องถามสาเหตุว่าทำไมจึงรัก แต่ถ้ารักแล้วทุกข์มากกว่าตอนที่ไม่ได้รัก ชีวิตดำเนินไปในเส้นทางที่เฉียดฉิวกับความผิด ทั้งผิดกฎหมายและศีลธรรม รักแล้วชีวิตไม่มีอะไรดีขึ้นแบบนี้อาจจะไม่ใช่ความรัก แต่เป็นความลุ่มหลงอย่างขาดสติ และเมื่อไหร่ก็ตามที่เราขาดสติ เราก็มักขาดการพิจารณาไตร่ตรอง บางคนรักแล้วยอมให้ทุกอย่างแม้เรื่องนั้นจะทำให้เราต้องทุกข์ทรมานจนแทบไม่อยากมีชีวิตอยู่ ก็อดทนอย่างมีความหวังลม ๆ แล้ง ๆ ว่าสักวันความดีที่ยอมอดทนนี้จะทำให้ใครสักคนคิดได้ นั่นอาจเป็นความเพ้อฝันที่น้อยมากที่จะมีอยู่จริง
หลุมพรางนี้ บางคนก็รู้ทั้งรู้ แต่ก็ยอมตกหลุมลงไปและจมอยู่กับความทุกข์นั้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า วนเวียนไปด้วยความรุ่มร้อนและเพลิงแห่งกิเลสตัณหา จนตัวเองมอดไหม้ก็ยังไม่อาจเรียกสติกลับมา เราก็จะถือว่านั้นเป็นเคราะห์กรรมที่เขาต้องเผชิญ แต่มันไม่ใช่เคราะห์กรรมจากอดีตชาติหรือใครที่ไหน เป็นเคราะห์กรรมแห่งการกระทำที่เลือกเอง เมื่อเลือกที่จะรักอย่างขาดสติก็ต้องยอมรับผลที่ตามมาให้ได้ หลายคนเมื่อถูกเคราะห์กรรมตามทันก็เฝ้าแต่โทษโชคชะตาฟ้าลิขิต แต่ไม่เคยโทษตัวเองว่าเป็นคนเลือกเอง ไม่เคยกลับมามองย้อนว่าได้กระทำสิ่งใดลงไปบ้าง อย่าลืมว่าทุกอย่างในชีวิตที่เกิดขึ้นเป็นเพราะเราเลือกเองว่าเราจะเป็นเช่นนั้น
จะรักใครแบบไหนนั้นก็สุดแต่ว่าจะมีสติคิดพิจารณาเท่าใด แต่อย่าลืม “รักตัวเอง” ให้มาก เพราะการที่เรารู้จักรักตัวเองก็ย่อมจะพาตัวเองไปสู่ในสิ่งที่ดี สิ่งที่ถูกที่ควร แม้บางครั้งชะตาชีวิตดำเนินไปพบกับปัญหาและความทุกข์ไม่ว่าจะใหญ่แค่ไหน บาดเจ็บชอกช้ำเพียงใด เมื่อเราเป็นคนรักตัวเองเราก็จะพยายามตะเกียกตะกายหาวิธีการให้พ้นจากทุกข์นั้นอย่างมีสติโดยโทษผู้อื่นน้อยที่สุด อย่าลืมว่าทุกสิ่งในโลกล้วนอนิจจัง เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป อย่าเหนี่ยวรั้งความสุขหรือความทุกข์ให้อยู่กับตัวเองให้มากเกินไป และอย่าเอาความทุกข์หรือสุข ของตัวเองไปฝากกับใครมากเกินไป จงพยายามมีชีวิตอยู่ได้ด้วยตัวเองโดยมีความรักที่ดีหล่อเลี้ยงจิตวิญญาณ มีความฝันความหวังที่ไม่ทำร้ายใคร ในการดำเนินชีวิตล้วนพบเจอทั้งสมหวังและผิดหวังเป็นธรรมชาติที่ทุกคนต้องเจอ จงเรียนรู้ที่อยู่ให้ได้ไม่ทุกข์หรือสุข และอย่ากระโจนสู่หลุมพรางแห่งความรักอย่างไร้สติ เพราะที่นั่นนอกจากจะไม่มีรักแท้แล้ว ยังมีแต่ความทุกข์และความเจ็บปวด